Scènes uit een schoolleven.
- maidersmet
- 20 mrt 2023
- 3 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 15 sep 2023
Doordat poëzietermen als epenthesis, jambe, synesthesie, ... me dit semester rond de oren vliegen, valt mijn oog op een stuk uit "De Standaard Weekblad", AABB, ABAB, ABBA...
"Dat ken ik!", denk ik onmiddellijk bij mezelf, gepaarde, gekruiste en omarmde rijmen.
Even lezen...
De Standaard maakt school
In de reeks 'Scènes uit een schoolleven' keert De Standaard een schooljaar lang terug naar de schoolbanken om bij te leren en mee te maken hoe het er achter die schoolpoort aan toe gaat.
"Hoe komt de wereld de klas binnen? Hoe stappen jongeren uit de klas de wereld in? Wat broeit en boeit er?" (F. Rogiers)
Op 28 januari 2023 staat De Standaard stil bij poëzie in de klas. Het is immers jaarlijks de laatste donderdag van januari 'Gedichtendag' én de start van de poëzieweek.
Ideaal dus om even stil te staan bij poëzie. Leeft dit bij jongeren? Maken ze zelf nog poëzie? Werkt dit in de klas?
De eerste paragraaf in het artikel geeft alvast de algemene tendens weg van de antwoorden op mijn vragen.
"In een kast van lokaal B411 staat Simon Vestdijk stof te vergaren. De rug van Paul van Ostaijen is ongebroken, Sartre heeft geen ezelsoren en Samuel Beckett blijft er wachten op Godot." (F. Rogiers)
In dit lokaal werd een kleine bibliotheek met Nederlandstalige boeken ingericht voor de leerlingen. De kast met poëzie blijft onaangeroerd.
De leerkrachten stellen vast dat leerlingen niet minder lezen, maar vooral anders lezen. Engelstalige boeken, graphic novels, ... vliegen wel de deur uit en trekt de jeugd aan.
Je kan je natuurlijk de vraag stellen of de boeken in de kast updaten niet al een deel van de oplossing zou kunnen zijn.
Want is de jeugd nog wel mee met de krinkelende winkelende assonanties van Paul of de filosofische stijl van Sartre?
Zijn er geen toegankelijkere hedendaagse dichters met leuke poëziebundels terug te vinden?
De leefwereld van jongeren
'Je zoekt toch altijd naar een boek dat aansluit bij de leefwereld', zegt Voets over het samenstellen van leeslijsten. (F. Rogiers)
Dit haal ik ook aan in mijn blogpost van Fleur Pierets en Esohe Weyden. Zij stellen een discrepantie vast tussen boeken op de schoolleeslijsten en hun eigen leefwereld.
Veel ligt toch ook aan 'zin in lezen'.
Als taalleerkracht vind ik dat je zelf 'zin in lezen' moet uitstralen.
Je kan niet verwachten van leerlingen dat ze boeken moeten lezen, als je zelf als leraar niet leest.
Dat is volgens mij ook zo met poëzie.
Wanneer verder in het artikel aangestipt wordt dat de leerkracht zelf zegt: "Gedichten zijn niet zo mijn ding", denk ik dat het moeilijk is om leerlingen warm te krijgen voor poëzie.
En misschien moeten we niet ineens te veel willen en een kleinere stap zetten, namelijk de leerling nieuwsgierig maken.
Dat vind ik ook terug in het artikel.
De leerlingen omarmen de theorie niet onmiddellijk:
"Rijmschema's als soldaten in het gelid: AABB, ABAB, ABBA. Wat is dit? Wiskundeles? Gekruist of gepaard rijm? Dat dondert niet!" (F. Rogiers)
Maar ze worden wel nieuwsgierig gemaakt en beginnen vragen te stellen:
Is dat nu zó moeilijk om te zeggen wat je voelt?
Waarom niet gewoon beginnen met een hoofdletter en eindigen met een punt?
Ik vind dat we dit moeten toejuichen.
Poëzie is oké of weg ermee?
Poëzie is abstract, het drukt gevoelens uit waar jongeren soms mee worstelen. Het kan helpen om gevoelens een plaats te geven of om te kunnen lezen of horen dat ook andere jongeren en volwassenen soms worstelen met die gevoelens en gedachten.
Maar poëzie is zeker nog niet afgeschreven. Leerlingen moeten alleen een gedicht kunnen vinden dat bij hen past, dat hen inspireert of aan het denken zet.
De tijd nemen om een zin van een gedicht te laten binnenkomen en te onderzoeken: 'wat wil dit eigenlijk zeggen?', daar kunnen we als leerkracht zeker in ondersteunen.
En het kan ook voor de leerling zelf een vlucht zijn uit de realiteit, een manier om je gevoelens op een rijtje te krijgen.
In de klas B411 is er een enkeling die zich af en toe zelf waagt aan het schrijven van een gedicht. De meerderheid houdt het wel bij de verplichte poëzie, opgelegd door de leerkracht.
Het is een opwaarts gevecht, literatuur op school.
In lokaal B411 groet Marc 's morgens de dingen. De dingen groeten niet altijd terug. (F. Rogiers)
Filip Rogiers, januari 2023, "AABB, ABAB, ABBA. Wat is dit? Wiskunde?", De Standaard Weekblad, nr. 579, pg. 16-17.
Wil je op dit blogbericht reageren? Graag! Laat iets achter bij opmerkingen.
Reageer je als gast? Vergeet dan niet even je naam te vermelden.
Dag Maider Poëzie lijkt me inderdaad voor vele leerlingen een beetje een ver-van-mijn-bed-show. Zoals je schrijft is het misschien wel wat te abstract, hoewel ik denk dat veel jongeren zich er wel in kunnen terugvinden juist omdat ze zelf worstelen met bepaalde gevoelens. Misschien moeten we eens voorstellen dat er iemand met een Poëzie-Tok komt? De BookTok op TikTok heeft blijkbaar al heel wat jongeren extra aan het lezen gezet. ;-) Als leraar hebben we daar uiteraard ook een voorbeeldfunctie in. Als we zelf geen of weinig poëzie lezen is het natuurlijk moeilijker om onze leerlingen er warm voor te maken. Wat voor mij ook belangrijk is, is dat iedereen de dichter vindt die bij haar of hem past. Sommige jongeren zullen misschien wel…
Helemaal akkoord met wat je schrijft! Als leerkracht moet je inspireren en passie... dat inspireert. Een leerkracht die graag leest, zal inspireren. Een leerkracht die geregeld een gedicht voordraagt of ophangt, zal inspireren. En waar ik 100% van overtuigd ben: ook jij zal binnenkort leerlingen inspireren! Met je passie voor lezen, je gedrevenheid en je enthousiasme!
Zelf merk ik op school een veranderende trend. Er wordt weer meer gelezen. In de middelbare school waar ik lesgeef, kwam dit jaar een leesgroepje. En in de lagere school van mijn kinderen werd een boekenhoekje op de speelplaats gemaakt.