Heftig Bro!

"Heftig" is het tienerwoord van het jaar. Dat hebben de volgers van nws.nws.nws beslist. Het is de eerste keer dat een woord in het Nederlands de titel wegkaapt. "Bro" is door de kijkers en volgers van Ketnet verkozen tot kinderwoord van het jaar. (Verstraete, 2023)

Begin oktober kozen tieners en kinderen het woord van het jaar 2023.

Voor het tienerwoord brachten volgers hun stem uit via de instagrampagina voor jongeren van vrtnws.

Het kinderwoord werd dan weer gekozen door kijkers van Ketnet.

Opmerkelijk bij de winnaars van dit jaar is vooral dat er een Nederlandstalig woord verkozen is. Mijn innerlijke taalleerkracht juicht!

Kinderwoord versus tienerwoord

In 2011 werd het allereerste kinderwoord van het jaar in Vlaanderen verkozen.

'Boeieeuhh!', wat zo veel wil zeggen als 'het kan me echt niets schelen', ging toen met deze eer aan de haal.

Op het eerste tienerwoord van het jaar was het echter wachten tot 2019. Toen sleepte 'Yeet', een uitroep van blijdschap of opwinding, de eerste prijs in de wacht.

Terwijl het kinderwoord ondertussen een gevestigde waarde is in Vlaanderen, is het tienerwoord dus relatief nieuw.

Omdat ik ooit zelf voor de klas wil staan bij tieners als taalleerkracht Nederlands, vind ik het erg interessant om dit te volgen. De verkiezing geeft een indicatie van de woordenschat van jongeren en de manier waarop ze met taal omgaan. Het laat zien op welke creatieve manier jongeren onze taal gebruiken en hoe taal voortdurend evolueert.

Ik merk bij mijn kinderen dat in hun taalgebruik heel wat Engelse woorden sluipen. Woorden als bro, random, noob en awkward passeren hier op dagelijkse basis. Ze pikken die op van kinderen uit hun directe omgeving, maar even goed van influencers op Youtube.

De voorliefde voor Engels is ook te merken in (school)bibliotheken, waar jongeren vaak Engelstalige boeken wel ontlenen en Nederlandstalige liever links laten liggen.

Als je deze lijn doortrekt naar de winnende tienerwoorden van de afgelopen jaren, sluit dit perfect aan bij voorgaande vaststellingen.

Yeet, Simp (een jongen die te veel moeite doet voor een meisje), Bestie (beste vriend of vriendin) en Smash (mooi, sexy) vinden namelijk hun oorsprong in de Engelse taal.

En toch kiezen jongeren dit jaar massaal voor het Nederlandstalige woord 'heftig'. Yeeeeeeeeeet!!!!!!

In het online woordenboek Woorden.org wordt heftig aangeduid als bijvoeglijk naamwoord met als betekenis 'extreem in mate'.

Jongeren gebruiken het woord iets gematigder, namelijk om iets opvallends te benadrukken, zowel in negatieve als positieve zin.

Een mooi voorbeeld van hoe taal dynamisch en contextueel is. De intensiteit van een woord varieert onder andere door wie het gebruikt en hoe het gebruikt wordt.

Nederlands weer cool?

Het is de eerste keer dat een woord in het Nederlands met de hoofdprijs gaat lopen, na "yeet", "simp", "bestie" en "smash" de voorbije jaren. De volledige top 3 zijn zelfs woorden van eigen bodem:

1. Heftig: 29 procent

2. Drm (daarom): 27 procent

3. Broer: 23 procent

4. Hayek: 13 procent

5. Rawr: 8 procent

(Verstraete, 2023)

Als we kijken naar de genomineerde tienerwoorden van 2023 ben ik aangenaam verrast dat er tussen de 5 genomineerden wel 3 uit onze taal voortvloeien.

Nog opmerkelijker: meer dan 80% van de jongeren stemde voor een Nederlands woord, waardoor de top 3 volledig Nederlandstalig is.

Heftig dat onze taal zo goed scoort!

Voor de noobs onder ons (waar ik mezelf voor de goede orde ook onder plaats, want mijn kennis en gebruik van jongerentaal is eerder cringe): wat betekent 'hayek' en 'rawr'?

'Hayek' komt uit het Arabisch en wordt gebruikt om aan te duiden dat iets overdreven is. Het wordt ook gebruikt als alternatief voor sh*t of g*dverdomme.

'Rawr' is dan weer eerder een uitroep die vaak al lachend gebruikt wordt om aan te geven dat je iemand knap vindt of dat je een situatie aangenaam vindt.

Vanwaar komt deze plotse opstoot van moedertaalliefde?

Volgens VRT zou #LikeMe en het giga-succes van artiesten als Pommelien Thijs en Camille een grote invloed hebben op de populariteit van onze taal bij jongeren én kinderen. Ook de toenemende bekendheid van Nederlandstalige Youtubers en Tiktok’ers speelt hier een rol.

Volgens taalkundige Freek Van de Velde (KU Leuven) is er meer aan de hand.

‘De voorbije jaren zijn jongeren het heel gewoon geworden om in het Engels te lezen, gamen of chatten. Omdat ze die Engelse woorden zoveel gebruiken, verliezen die hun glans en kan er een soort tegenreactie ontstaan. Dan wordt het weer onderscheidend om Nederlands te gebruiken. (Vancaeneghem, 2023)

Jongeren willen zich vanaf een bepaalde leeftijd onderscheiden. Afwijken is de norm en dat willen ze niet alleen bereiken met kledij of een haarkleur, maar duidelijk ook via taal.

En dat is ziek vet! Of vet ziek...?

Nog meer goed nieuws voor onze Nederlands taal is dat volgens de verwachtingen de komende jaren het kinderwoord ook zou vernederlandsen.

Dit jaar is dat nog niet het geval. Kinderen volgen vaak de jongeren, maar met deze beweging gaat tijd gepaard.

Heftig zet op die manier Nederlands weer op de (jongeren)kaart en bewijst dat onze taal wel hip is en zich niet altijd laat verwoorden door het Engels.

Bronnen:

Verstraete, V.A. (2023, 9 oktober). Heftig Bro! Dit zijn het tienerwoord en kinderwoord van het jaar. VRT NWS. Geraadpleegd op 17 oktober 2023, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/10/09/bro-heftig-kinderwoord-tienerwoord-van-het-jaar-2023-nwsnwsnws-k/

Vancaeneghem, V.J. (2023, 3 oktober). Nooit eerder zoveel Nederlandse woorden genomineerd als Tienerwoord van het jaar. De Standaard. Geraadpleegd op 17 oktober 2023, van

https://www.standaard.be/cnt/dmf20231003_92576020

Wil je op dit blogbericht reageren?  Graag!  Laat iets achter bij opmerkingen.
Reageer je als gast?  Vergeet dan niet even je naam te vermelden. 

Terug naar CultuurGegluur