7 redenen waarom scholieren slimmer worden van AI
- maidersmet
- 18 sep 2023
- 6 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 1 feb 2024
Hoewel artificiële intelligentie al niet meer uit onze samenleving weg te denken is, doen veel Vlaamse scholen nog verwoede pogingen om de technologie te verbieden.
Nochtans kan een systeem als ChatGPT leerkrachten en leerlingen net helpen om beter te presteren. (Hulstaert en Peuteman, 2023)

Wat is ChatGPT?
ChatGPT vond zijn intrede in november 2022. Het is een groot taalmodel gegoten in een chatbot. Die chatbot maakt gebruik van kunstmatige intelligentie om complexe antwoorden te geven op elke open vraag. Bovendien is de bot met leertechnieken verfijnd en zou dus steeds slimmer moeten worden bij gebruik.
Zeer interessant allemaal! Maar al van bij de lancering rijzen er vragen op in verschillende sectoren. Dat is niet anders bij onderwijs.
De grootste vraag die gesteld wordt: Hoe moeten we hiermee omgaan?
Als eerste reflex probeerden scholen deze artificiële intelligentie (kortweg AI) zoveel mogelijk buiten de schoolpoorten te houden.
Buiten het feit dat dit absoluut niet eenvoudig is, stel ik me de vraag of dit nodig is. Kunnen leerlingen hier niet van leren? Kan dit geen (kritische) balletjes bij hen opwerpen of nieuwe inzichten genereren waar ze anders niet bij zouden stilstaan? Is AI weren niet vechten tegen de bierkaai? Zouden we dit systeem niet op één of andere manier kunnen omarmen binnen onderwijs?
Zelf heb ik ook wel eens gegluurd op ChatGPT. Het is zeer toegankelijk. Je moet geen abonnement afsluiten, je hebt enkel een e-mailadres nodig. Wanneer je inlogt, krijg je onmiddellijk iets om in te werken en het geeft instant leuke bruikbare tips.
Probeer zelf maar eens een origineel verhaal te verzinnen over je eigen klas met echte leerlingen, collega-leerkrachten en grappige plottwists. Daar zal je toch wel even zoet mee zijn, lijkt me.
Geef diezelfde opdracht in via ChatGPT en je hebt binnen een paar seconden een verhaal!
Maar ik merk ook dat er nog wel wat gekke zinsconstructies, taalfouten, herhalingen, ... in het systeem zitten. Een tekst zomaar zonder boe of bah kopiëren en gebruiken is een slecht idee. ChatGPT gebruiken als bron of ter inspiratie, lijkt me niet verkeerd.
Dus waarom zouden we het leerlingen ten strengste verbieden?
Ik was dan ook blij om een artikel tegen te komen in Knack die uitroept “AI in de klas is geweldig” en meteen 7 redenen daaraan koppelt waarom dat zo is, samen met enkele valkuilen.
In dit blogbericht wil ik jullie graag vertellen wat ik in dit artikel gelezen heb en wil onthouden of zelfs meenemen naar mijn klassen later.
Reden 1: Leerlingen krijgen les op maat
Het gebruik van chatbots kan leerkrachten ontzettend veel tijd besparen. (Hulstaert en Peuteman, 2023)
Administratieve taken zoals bijvoorbeeld het opmaken van lesroosters kunnen geautomatiseerd worden.
Het is een inspiratiebron bij lesvoorbereidingen die meteen relevante invalshoeken aanreikt en bronnen suggereert.
Differentiëren bij oefeningen of toetsen gaat veel sneller omdat het systeem naast gewone voorbeeldoefeningen ook gemakkelijkere of moeilijkere oefeningen kan samenstellen.
Ook vooruitgang kan gemonitord worden via AI. Een leerling die bijvoorbeeld vaak een bepaald type spelfouten maakt, zal door het systeem herkend worden en pro-actief een filmpje te zien krijgen waarin de spellingsregels nog eens uitgelegd worden.
De leerkracht krijgt ondertussen een rapport van de vorderingen van de leerling en suggesties over materie die hij beter nog eens herneemt. (Hulstaert en Peuteman, 2023)
Reden 2: Scholieren leren kritisch denken
‘Generatieve AI kan een hefboom zijn om kritisch te leren denken’, zegt vicerector onderwijsbeleid Tine Baelmans. (Hulstaert en Peuteman, 2023)
Leerkrachten zouden ervoor moeten zorgen dat leerlingen voldoende basiskennis en –vaardigheden hebben, waardoor ze zelf kunnen detecteren wanneer een systeem als ChatGPT fouten maakt.
De leerling krijgt zo de kans om geleerde leerstof toe te passen maar ontwikkelt ook de reflex om informatie te factchecken.
Reden 3: De taalvaardigheid gaat erop vooruit
Niet alleen zijn Vlaamse leerlingen almaar slechter in begrijpend lezen, ook een coherente tekst schrijven is voor velen allesbehalve evident. (Hulstaert en Peuteman, 2023)
Ook daar kan ChatGPT een steentje bijdragen naar een positieve evolutie.
Sommige leerlingen kunnen moeilijk starten aan een tekst, andere vinden het lastiger om structuur te brengen in die tekst.
Wanneer je als leerkracht toelaat dat leerlingen een tekst van ChatGPT gebruiken als basis, kunnen ze starten met deze tekst, die evalueren en aanpassen.
Het kan eveneens een hulpmiddel zijn bij leerstoornissen zoals dyslexie.
Reden 4: De echte wereld komt de klas binnen
Met behulp van zogenaamd immersieve technologie kunnen leerlingen helemaal in de leerstof worden ondergedompeld. Via Discovery Tour, een educatieve toepassing van het computerspel Assassin’s Creed, kunnen ze bijvoorbeeld door het oude Egypte of Griekenland dwalen. (Hulstaert en Peuteman, 2023)
Geweldig toch? Leerstof komt niet meer alleen in boeken voor, maar leerlingen kunnen de leerstof aan de lijve ondervinden en zelfs actief beleven. Wat er automatisch voor zal zorgen dat diezelfde leerstof beter blijft plakken.
Het taalmodel kan ook ingezet worden voor rollenspellen of zelfs om een sollicitatiegesprek in te oefenen.
Om je voor te bereiden op een sollicitatiegesprek – om maar iets te noemen – volstaat het om een chatbot een duidelijke instructie te geven: “Ik wil bij het bedrijf Philips solliciteren voor de functie van administratief bediende. Gedraag je als een recruiter.” Op dezelfde manier kun je een tekstgenerator opdragen om de rol van een moeilijke klant of een lastige patiënt te spelen. (Hulstaert en Peuteman, 2023)
Reden 5: Studeren gaat sneller
ChatGPT kan ook ingezet worden als studiebuddy.
Wanneer een stukje tekst niet duidelijk is, kan je via de chatbot advies of andere inzichten krijgen waardoor de leerstof helderder wordt.
Ook om leerstof in te oefenen is ChatGPT nuttig. Wanneer je het te kennen hoofdstuk uploadt, kan je het systeem opdragen om mogelijke vragen te verzinnen over deze tekst.
Opgelet! Ook hier blijft kritisch denken belangrijk. De antwoorden die ChatGPT vervolgens aanlevert, zullen niet altijd enkel op je tekst gebaseerd zijn.
Het is best mogelijk dat iets niet klopt of dat het antwoord is gebaseerd op kennis die helemaal niet in je handboek staat en die je dus ook niet hoeft te kennen. (Hulstaert en Peuteman, 2023)
Reden 6: Hun creativiteit wordt aangewakkerd
Leerlingen kunnen via een beeldgenerator verder en creatiever gaan dan bij de gemiddelde powerpoint mogelijk is.
Ze zullen in staat zijn om dieper in te gaan op bijvoorbeeld diverse kunststijlen.
Hun eigen beeld of tekening kan door een beeldgenerator omgevormd worden naar het impressionisme. Dat biedt extra leerkansen, want leerlingen zien en begrijpen zo beter welke kenmerken een bepaalde kunststroming typeert.
Reden 7: Hulp van ouders niet meer nodig
Elke leerling die een computer en internetaansluiting heeft, kan nu waardevolle feedback krijgen door met ChatGPT in gesprek te gaan.
Leerlingen hoeven thuis niet meer terug te vallen op hun ouders, maar kunnen zelf aan de slag.
Kun je deze passage verbeteren? Is dit een goede inleiding? Vat het slot mijn tekst goed samen? ‘Eigenlijk ga je met het computersysteem in gesprek’, legt Wulgaert uit. ‘Doordat het niet alleen aanpassingen voorstelt maar ook de reden uitlegt, kunnen leerlingen daar echt veel uit leren.’ (Hulstaert en Peuteman, 2023)
Valkuilen om te vermijden
Er zijn ook enkele knipperlichten waar je best rekening mee houdt:
De kans bestaat dat een chatbot onzinnige informatie ontwikkelt. Beschouw de chatbot als coach of ter inspiratie en niet als alwetend orakel.
Ga bij twijfel of een leerling de tekst zelf schreef, altijd in gesprek met de leerling en vraag na hoe deze tot dit resultaat gekomen is. Vraag om teksten bijvoorbeeld op te maken met Google Docs of een ander systeem dat alle voorgaande tekstversies bewaart.
Bestrijd gemakzucht. Leer leerlingen hoe ze AI als hulpmiddel kunnen gebruiken en oefen dit in de klas.
Besteed niet al je denkwerk uit aan AI. Bewaak en scherp steeds je eigen vaardigheden aan.
AI... Wat neem ik mee?
AI zal niet meer weg te denken zijn in de zeer nabije toekomst. Deze evolutie gaat bijzonder hard en heeft heel wat voordelen.
Ik wil net daarom in mijn lessen de chatbot niet volledig weren. Het is mee mijn taak als leerkracht om bij deze evolutie tijdig op de kar te springen en leerlingen hierin mee op te voeden.
Als je leerlingen kan aantonen welke mogelijkheden, buiten louter plagiaat, een chatbot biedt, kan je hen tegelijkertijd bewust maken van de valkuilen die het met zich meebrengt.
En de voordelen zijn niet alleen voor leerlingen! Ik denk dat het voor leerkrachten heel nuttig kan zijn. Je kan met een paar drukken op de knop nog meer variatie in de les krijgen en extra oefenmogelijkheden creëren.
Als je je leerlingen toch wil testen op schrijfvaardigheid, dan kan dat nog steeds tijdens de les met pen en papier. Geef je leerlingen een creatieve schrijfopdracht of laat ze de laatste 5 minuten lestijd een korte reflectie schrijven over het afgelopen lesuur.
Wil je graag nog meer te weten komen over AI binnen onderwijs?
Er worden heel wat bijscholingen georganiseerd rond dit thema.
Op de website van Amai Vlaanderen vind je alvast een luik terug met AI binnen onderwijs.
Zijn jullie al aan de slag gegaan met ChatGPT in de klas, in een andere sector of in je privé-leven? Hoe staan jullie tegenover het hele AI-verhaal? Deel het met me in reacties!
Bron:
Hulstaert, E. en Peuteman, A. (2023, 30 augustus). 7 redenen waarom scholieren slimmer worden van AI. Knack, 35, 22-27.
Wil je op dit blogbericht reageren? Graag! Laat iets achter bij opmerkingen.
Reageer je als gast? Vergeet dan niet even je naam te vermelden.
Dag Maider
Gisteren schreef ik zelf een blogpost over ChatGPT en vandaag kom ik twee verschillende artikels hierover tegen op jouw blog en op de blog van Sarah. Het is ook wel echt een onderwerp dat leeft momenteel.
Ik kan me helemaal vinden in de vragen die jij je stelt over de bruikbaarheid van ChatGPT in de klas. Waarom zouden we het verbieden als we het ook als assistent in de klas kunnen gebruiken? We moeten niet te bang zijn van technologie, maar we moeten het ook niet alles laten overnemen. Sarah schreef in haar artikel dat leerlingen ook zonder ChatGPT een goede tekst moeten kunnen schrijven. Het is maar een hulpmiddel dat je op afgesproken tijdstippen kan inzetten.
Gisteren…